ಕೋಟೆಗಳ ನಾಡು ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿವಿಧ ಕೋಟೆಗಳ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಸಿಕೆನ್ಯೂಸ್ ನೌ ನಲ್ಲಿ ಓದಿದ್ದೀರಿ. ಆದರೆ, ಕರ್ನಾಟಕ-ಅಂಧ್ರದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಮೇಲೆ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ನಡೆಸಿದ ಪೈಶಾಚಿಕ ದಾಳಿ, ಆ ದುರಾಕ್ರಮಣದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಪಾಳೇಗಾರರು ತಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದ ಅಪಾರ ಸಂಪತ್ತನ್ನೆಲ್ಲ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಹೇಗೆ? ಈಗ ಎಲ್ಲಿದೆ ಆ ಸಂಪತ್ತು? ಈ ವಾರಾಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ರೋಚಕ ಕಥನ..
ಶಿಥಿಲವಾಗಿರುವ ಕೋಟೆಯ ಒಂದು ಭಾಗ.
by DG Pavan Kalyan Bagepalli
ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಥಮ ಏಳುಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಕೋಟೆ. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹಿಂದಿನ ಸಂಸ್ಥಾನ. ಇದನ್ನು ಆಳಿದ ಪ್ರಸಿದ್ದ ದೊರೆ ಗುಮ್ಮನಾಯಕ. ಈತನ ನಂತರ ಕದ್ರಿಪತಿ ನಾಯಕ, ನರಸಿಂಹ ನಾಯಕ ಸೇರಿ ಇನ್ನೂ ಹಲವರು ಸುಮಾರು 560 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ರಾಜವಂಶದ ಪಾರಂಪರಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಆಗ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು.
ಕೇರಳದ ತಿರುವುನಂತಪುರದ ತಿರುವಾಂಕೂರು ರಾಜಮನೆತನದ ಆರಾಧ್ಯದೈವ ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯದ ನಿಯಂತ್ರಣದ ರಾಜಮನತನದ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ತ್ರಿಜೋರಿಯು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಸುರಕ್ಷತಾ ರಕ್ಷಣಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಆಗಿತ್ತು. ಇತರೆ ರಾಜ್ಯಗಳ ರಾಜರು, ಪಾಳೇಯಗಾರರು ಯುದ್ಧಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ರಕ್ಷಣಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದಕ್ಕೆ ರಕ್ಷಣಾ ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಕೋಟೆಗಳು ಐಶ್ವರ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಹಾಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು.
ಇಡೀ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದ ಕಾಲವದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೇವನಹಳ್ಳಿ ಕೋಟೆಯೇ ಟಿಪ್ಪುವಿನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ. ನಂದಿಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪು ಮೊಕ್ಕಾಂ ಹೂಡಿ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತರೆ ಕೋಟೆಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಹಾಗೆಯೇ ನಂದಿಕೋಟೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ (60 ಕಿ.ಮೀ.) ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯ ಕೋಟೆ, ದೇವಿಕುಂಟೆ ಇಟ್ಟಿಗೆದುರ್ಗದ ಕೋಟೆಯ ಮೇಲೆ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿದ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಕೋಟೆಯ ಕೊನೆಯ ಪಾಳೇಯಗಾರ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಿದ್ದಾನೆ.
ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯ ಕೋಟೆಯು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಕೋಟೆಯಾಗಿತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕ (ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ) ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ (ಕಾಕತೀಯ ಸಂಸ್ಥಾನ) ಸೇರಿ ಅನೇಕ ಪಾಳೇಯಗಾರರು, ಅರಸರು ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಖಜಾನೆಯಲ್ಲೇ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಟಿಪ್ಪು ದಾಳಿ ಭೀತಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಳೇಯಗಾರ ಅಷ್ಟೂ ಸಂಪತ್ತನ್ನೂ ತಿರುವನಂತಪುರದ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ಖಜಾನೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈಗ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭ ಸ್ವಾಮಿ ತ್ರಿಜೋರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಸಂಪತ್ತೂ ಇದೆ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ.
ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್. courtesy: Wikipedia
ಟಿಪ್ಪು ದಾಳಿಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ದುರಂತಗಳು
ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯ ಕೋಟೆಯ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಟಿಪ್ಪು ದಾಳಿಯಿಂದ ಕೋಟೆ ಧ್ವಂಸವಾಯಿತು. ಕೋಟೆಯ ಗಾರಡಿ ದೊಣೆಗೆ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಹಾರಿ ಪ್ರಾಣ ಬಿಟ್ಟರು. ಬಳಿಕ ಟಿಪ್ಪು ತನ್ನ ಸಾಮಂತನಾಗಿ ಮೀರ್ ಸಾಹೇಬ್‌ನನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ ಪಾಳೇಯಗಾರ ನರಸಿಂಹನಾಯಕ ಹುಚ್ಚನಾಗಿ ಕೋಟೆಗೋಸ್ಕರವೇ ಪ್ರಾಣ ಬಿಟ್ಟ ಎಂಬ ಅಂಶ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿದೆ.
ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ, ತಿರುವನಂತಪುರ. courtesy: Wikipedia
ತಿರುವಾಂಕೂರು ಮನೆತನದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ
ಪಾಳೇಯಗಾರರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತಿರುವನಂತಪುರವನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ತಿರುವಾಂಕೂರು ಮನೆತನದ ಮೇಲೆ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಅರಸರಿಗೆ, ಪಾಳೇಗಾರರಿಗೆ ಬಹಳ ನಂಬಿಕೆ ಇತ್ತು. ಯಾರೇ ತಂದು ಇಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಇಟ್ಟರೂ ಅದನ್ನು ಭದ್ರವಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ದೇಗುಲ ಅಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ವಿಶ್ವಾಸದ ಖಜಾನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಯಾರೇ ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಇಟ್ಟರೂ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ರಕ್ಷಣಾ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಅಲ್ಲಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿಯ ಕಿರುಬೆರಳು ನೆಲದ ಕಡೆ ತೋರುವಂತಿರುತ್ತದೆ. ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪತ್ತು ಇದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಕಿರುಬೆರಳೇ ಸಾಕ್ಷಿ ಎಂಬುದು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು. ಈ ಕಾರಣ ಆ ಐಶ್ವರ್ಯವನ್ನು ಆ ರಾಜರೂ ಬಳಸಲಿಲ್ಲ. ತಿರುವನಂತಪುರದ ಈ ಅಪರೂಪದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಲು ಅಮೆರಿಕದ ರಕ್ಷಕರನ್ನು ನಿಯೋಜನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂಥಹ ಒಬ್ಬ ರಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿಯ ಮೊಮ್ಮಗನೇ ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ರೂಸವೆಲ್ಟ್ ಎಂಬುದು ಈ ಇತಿಹಾಸದ ಸ್ವಾರಸ್ಯದ ಅಂಶ.
ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಪಾಳೇಯಗಾರರು ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿಯ ಆರಾಧಕಾರಾಗಿದ್ದರೂ ತಾವು ಕಟ್ಟಿದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಾಲಯವೂ ಇದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಗೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಐಶ್ವರ್ಯವನ್ನು ರಾಜಮನತನದ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ʼನಲ್ಲಿನ ರಕ್ಷಣಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತು ಭದ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಪಾಳೇಯಗಾರರದ್ದಾಗಿತ್ತು.
ಟಿಪ್ಪುವಿನ ದಾಳಿಯಿಂದ ದೇವಾಲಯಗಳು ಧ್ವಂಸ
ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದಲ್ಲಿ ನೂರೊಂದು ದೇಗುಲಗಳು ಇದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಪಾಳೇಯಗಾರರು ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ದೇಗುಲವನ್ನೂ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಕೋಟೆಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ತಿರುವನಂತಪುರದ ರಕ್ಷಣಾ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಸಾಗಿಸಿದ ಮೇಲೆಯೂ ಕೋಟೆಯ ತ್ರಿಜೋರಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತು ಇತ್ತಂತೆ. ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ದೋಚಿದ್ದಾನೆ. ಜತೆಗೆ, ದಾಳಿಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅನೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಅಹೋರಾತ್ರ
ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಪತನ ನಂತರ ಪಾತಪಾಳ್ಯ ಮುಖ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಅದೇ ಊರಿನ ನಿವಾಸಿಗಳು ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕರು ಎಂದು ಅಹೋರಾತ್ರ ಅವರಿಗೆ ಅವರ ಅಜ್ಜ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ. ಅಹೋರಾತ್ರ ಅವರು ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಆಳವಾಗಿ ಅರಿತಿದ್ದವರು.
ಇದೇ ವೇಳೆ ಶ್ರೀ ಅನಂತ ಪದ್ಮನಾಭಸ್ವಾಮಿ ತ್ರಿಜೋರಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆಯುವಂತೆ ಜನರೂ ಸರಕಾರವನ್ನೂ ಒತ್ತಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸರಕಾರ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಡ ಮಾಡದೇ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಬಾಗೇಪಲ್ಲಿಯ ಜನ ಕೋರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
“ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಪಾಳೇಯಪಟ್ಟುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯದ ಆಡಳಿತ ಬಹಳ ಮಹತ್ವವಾದದ್ದು. ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ ಪುರಾತನ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕೇರಳದಿಂದ ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆಯುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಬೇಕಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಬೇಕಿದೆ.”
ಪಿ.ಎನ್.ಶಿವಣ್ಣ / ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ, ವಿಕಾಸ ಕಾಲೇಜ್ , ಬಾಗೇಪಲ್ಲಿ
ಡಿ.ಜಿ ಪವನ್ ಕಲ್ಯಾಣ್
- ಓದಿದ್ದು ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ ಲಿಟರೇಚರ್. ಆಸಕ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ ಸಂಶೋಧನೆ. ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾಗೇಪಲ್ಲಿ ತಾಲೂಕಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಾಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅತೀವ ಆಸಕ್ತಿ. ದೇವಿಕುಂಟೆ, ಗುಮ್ಮನಾಯಕನ ಪಾಳ್ಯ ಕೋಟೆಗಳ ಕುರಿತು ಆಳ ಶೋಧ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಲೇಖಕರು, ರಾಜ್ಯದ ಗಡಿಭಾಗವನ್ನು ಆಳಿದ ವಿವಿಧ ಪಾಳೇಯಗಾರರ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
Well done Mr. Pavan, Nijavaglu Pavan avru ondu adbhutha antha ne helbahudu yake antha andre itheechina dinagalalli navu nododadre Ithihasika Charithregala bagge hechu samshodhane kaigondirovru ivrene, Ivru egle alla modalanindalu aste, andre navibru “Angla Bhasheyalli” literature nalli MA padaviyannu maduthiddaga, Bengaluru Vishwa Vidyalayadalli, ibbaru sahapathigalu hagu onde hostelnalli eddoru, avru avaglene hechu thalamalagolluthiddru, inthaha sadhne enadru madbeku antha. Konegu avru adanna sadhisidru. Ene erali avarige nanna abhinandanegelu, avaru heegeye ennu hechagi namma Taluku, Jille, Rajya hagu Deshada keerthiyannu tamma amulyavada barahagalinda sarabeku antha shubha jaraisuthiddene. All the best my friend.
Well done Mr. Pavan, Nijavaglu Pavan avru ondu adbhutha antha ne helbahudu yake antha andre itheechina dinagalalli navu nododadre Ithihasika Charithregala bagge hechu samshodhane kaigondirovru ivrene, Ivru egle alla modalanindalu aste, andre navibru “Angla Bhasheyalli” literature nalli MA padaviyannu maduthiddaga, Bengaluru Vishwa Vidyalayadalli, ibbaru sahapathigalu hagu onde hostelnalli eddoru, avru avaglene hechu thalamalagolluthiddru, inthaha sadhne enadru madbeku antha. Konegu avru adanna sadhisidru. Ene erali avarige nanna abhinandanegelu, avaru heegeye ennu hechagi namma Taluku, Jille, Rajya hagu Deshada keerthiyannu tamma amulyavada barahagalinda sarabeku antha shubha haraisuthiddene. All the best my friend.