ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಗುರು ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ 351ನೇ ಆರಾಧನಾ ಮಹೋತ್ಸವ
by Dr Guruprasad Hawldar
ಕಲಿಯುಗದ ಕಾಮಧೇನು, ಕಲಿಯುಗದ ಕಲ್ಪತರು ಎಂದು ಭಕ್ತಸಮೂಹದಿಂದ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಂತ್ರಾಲಯದ ಗುರುವರ್ಯರು ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಗುರು ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ 351ನೇ ಆರಾಧನಾ ಮಹೋತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಎರಡು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರ ದೃಷ್ಟಿ ಪಥಕ್ಕೆ ಅಗೋಚರವಾಗಿ ಬೃಂದಾವನದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿ ಶ್ರೀ ಗುರು ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಧರ್ಮಾತೀತವಾಗಿ ಭವ ಭಯವನ್ನು ನೀಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ, ನಂಬಿಕೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ, ಭಕ್ತಿ, ಪವಾಡಗಳನ್ನು ಅಚಲವಾಗಿ ನಂಬುವ ಅಥವಾ ನಂಬದೇ ಇರುವ ವಾಡಿಕೆ ಬಹು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಅನೂಚಾನವಾಗಿ ನಡೆದು ಬಂದಿದೆ. ಕೆಲವರು ವೈಚಾರಿಕತೆಯ ನಿಲುವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ನಾಸ್ತಿಕರು ಹಾಗೂ ಕೆಲವರು ಧಾರ್ಮಿಕತೆಯ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ನಂಬುವ ಆಸ್ತಿಕರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ಯಾವುದರಿಂದ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತೋ ಆ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ತಮ್ಮೂಲಕ ಜನರ ಮನೋಗತದಲ್ಲಿ ಸಂಚಲನ ಮೂಡಿಸುತ್ತಾ ಬದುಕಿನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುತ್ತಾರೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಮಾನಸಿಕತೆ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ದೌರ್ಬಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿದೆ. ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾನೆ. ಆ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಹೊರೆಯನ್ನು ಇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದೇವರ, ಗುರುಗಳ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಕ್ಕೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಂತಹವರ ಬದುಕಿಗೆ ಆಶಾಕಿರಣವಾಗಿ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ದಿವ್ಯತೆಯ ಪ್ರಕಾಶವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಿ ಚಕಿತವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವವರೇ ಶ್ರೀ ಗುರುರಾಘವೇಂದ್ರರು.
ಅಂತಹ ರಾಯರು ಮಾಡಿದ ಪವಾಡಗಳು ಒಂದಲ್ಲ ಎರೆಡಲ್ಲ, ನೂರಾರು ನಿದರ್ಶನ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಪವಾಡವನ್ನು ಹೇಳ ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.
ದನ ಕಾಯುವವನು ದಿವಾನನಾದ ಕಥೆ
1662ರಲ್ಲಿ ಬಿಜಾಪುರವನ್ನು ಆದಿಲ್ ಶಾ ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತನ ನವಾಬನಾದ ಸಿದ್ಧಿ ಮಸೂದ ಎಂಬ ಕಂದಾಯ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ರಾಯಚೂರು ಸಮೀಪದ ಕಂಡಾಹಾರ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದ, ಆ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಇಬ್ಬರೂ ಕುದುರೆ ಸವಾರರು ಇವನ ಬಳಿ ಧಾವಿಸಿ ಬಂದು ಒಂದು ಖಾಸಗಿ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಆದರೆ ಮಸೂದ್ ಖಾನ್ʼಗೆ ಕನ್ನಡ ಓದುವುದಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದ್ದ ವೆಂಕಣ್ಣನನ್ನು ಕರೆದು ಓದುವಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದ. ವೆಂಕಣ್ಣ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ. ನನಗೆ ಓದುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ಕೋಪಗೊಂಡ ಆದಿಲ್ ಶಾ ಓದದೇ ಇದ್ದರೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದ. ಇದಕ್ಕೆ ಹೆದರಿದ ವೆಂಕಣ್ಣನು ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ, ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಎಂದು ರಾಯರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದ. ರಾಯರ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಪತ್ರವನ್ನು ವೆಂಕಣ್ಣ ಸರಾಗವಾಗಿ ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದ.
ಆ ನಂತರ ಉತ್ತಮ ವಿದ್ವಾಂಸ ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆದ ವೆಂಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ದಿವಾನರಾಗಿ ಹೆಸರು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ದನಕಾಯುವ ವೆಂಕಣ್ಣನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘಟನೆ ಕಾರಣ ಅದು ರಾಯರ ದರ್ಶನದಿಂದ ಮುಂದೆ ದಿವಾನರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಒಮ್ಮೆ ಶ್ರೀ ಗುರು ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ವೆಂಕಣ್ಣನಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿರುತ್ತದೆ. ವೆಂಕಣ್ಣ ರಾಯರ ಮುಂದೆ ತನ್ನ ಬಡತನ ಮತ್ತು ಓದು-ಬರಹ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಬಗ್ಗೆ ಅಳಲನ್ನು ತೋಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ, ಬೇಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ವೆಂಕಣ್ಣನಿಗೆ ಮಂತ್ರಾಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ನಿನಗೆ ಕಷ್ಟ ಬಂದಾಗ ನನ್ನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸು ಎಂದು ಹೇಳಿರುತ್ತಾರೆ. ದನಕಾಯುವ ವೆಂಕಣ್ಣ ಪತ್ರವನ್ನು ಓದುವ ಮುಂಚೆ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದ್ದು, ನವಾಬನ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ದಿವಾನಾದ.
ತನ್ನ ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ದಿವಾನನಾದ ವೆಂಕಣ್ಣನು ಶ್ರೀ ಗುರುರಾಯರ ಆಗದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಈಗ ಮಂತ್ರಾಲಯವಾಗಿರುವ ಸ್ಥಳ ಹಿಂದೆ ಬರಡು ಭೂಮಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಬರಡು ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರೀತಿಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಕೊಡಿಸಿದ್ದ ಇದಿಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ವೆಂಕಣ್ಣ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ರಾಯರ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಅವರ ಆತ್ಮೀಯ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿದ್ದ.
ದಿವಾನರಾಗಿದ್ದ ವೆಂಕಣ್ಣ ಒಮ್ಮೆ ಅಸತ್ ಉಲ್ಲಾಖಾನ್ ಎನ್ನುವ ನವಾಬನಿಗೆ ಮಹಾಮಹಿಮರು ರಾಯರು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ನವಾಬನಿಗೆ ಯಾವ ಗುರುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ನಂಬಿಕೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಗುರುಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂದಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಸೇವೆಗೆ ಒಂದು ತಟ್ಟೆ ತುಂಬಾ ಮಾಂಸವನ್ನು ತಂದು ಮುಂದಿಡುವಂತೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ನವಾಬನು ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಬಳಿ ಬಂದು ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ತಾನು ತಂದಿದ್ದ ಪ್ರೀತಿಯ ಕಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಮಾಂಸವಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಹರಿವಾಣವನ್ನು ಗುರುರಾಯರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಗುರುಗಳು ನಸುನಗುತ್ತ ತನ್ನ ಮಂತ್ರಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಂಸವನ್ನು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪವಾಡವನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನವಾಬನು ಗುರುಗಳಿಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾನೆ. ಇದು ರಾಯರ ಧರ್ಮ ಸಮನ್ವಯತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ರಾಯರಲ್ಲಿದ್ದು ದಯೆ, ಶಾಂತಿ, ಔದಾರ್ಯ, ವಿದ್ವತ್ತು, ಜ್ಞಾನ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಗಾಂಭೀರ್ಯತೆಯ ನುಡಿ, ಸರ್ವೋತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಪ್ರೇಮ ಜನರನ್ನು ಮಂತ್ರ ಮಗ್ನರನ್ನಾಗಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಸದಾ ರಾರಾಜಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಕೇವಲ ಪವಾಡಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಾತ್ವಿಕ, ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತದೊಂದಿಗೆ ಜನಮಾಸದಲ್ಲಿ ರಾರಾಜಿಸುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದರು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೃನ್ಮನಗಳಲ್ಲಿ ಪರಂಜ್ಯೋತಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನರಾಗಿ ರಾಯರು ದೀಪ್ಯಮಾನರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪುಣ್ಯಾರಾಧನೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ಸಜೀವ ಬೃಂದಾವನಸ್ಥರಾಗಿ ಇಂದಿಗೆ 351 ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ. ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮೂಲ ಬೃಂದಾವನವಿರುವುದು ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ತಟದ ಪುಣ್ಯ ಪರಿಸರದ ಮಂತ್ರಾಲಯದಲ್ಲಿ. ಗುರುಗಳ ಪುಣ್ಯಾರಾಧನೆಯ ಮಹೋತ್ಸವ ಮಂತ್ರಾಲಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಬಹುದೊಡ್ಡ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಹೋತ್ಸವ.
ಧರ್ಮ, ಸಮುದಾಯಗಳ ಭೇದಭಾವ ಇಲ್ಲದೆ ದೇಶ ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ರಾಯರ ಭಕ್ತರು ಆರಾಧನಾ ಮಹೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ ಗುರುವಿನ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ .
ಡಾ.ಗುರುಪ್ರಸಾದ ಹವಲ್ದಾರ್
ಮೂಲತಃ ಉಪನ್ಯಾಸಕರು. ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊಸಪೇಟೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಮರಿಯಮ್ಮನ ಹಳ್ಳಿಯವರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಹಗರಿಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿ ಜಿವಿಪಿಪಿ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತ ಜೊತೆಗೆ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೆ ವೆಬ್ ನ್ಯೂಸ್ ಪೋಟ್೯ಲ್ ಗಳಿಗೆ ಲೇಖನ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.